Alper Metin’in Küba Gezisi Anıları

Hayallerimin ülkesi Küba‘da geçirdiğim ay boyunca hiç kumsala gitmedim, denizi bile sadece 2 kez gördüm. Nedeni, turistik yerlerde çalışan, daha fazla para kazanan uyanık insanlarla değil gerçek Kübalılarla tanışmaktı ve bunu başardım. Küba turları ile giden turistlerden daha farklı ve gerçek bir Küba gördüm. Küba’yı tursuz gezmekten mutluyum. İşte size benim gözümden bir Küba gezi yazısı.

Havana

Küba başkenti Havana İspanyol kolonyal tarzı güzel bir mimariye sahip, ancak çoğu binanın onarıma ihtiyacı var.

Santa Clara

Devrim sürecinde önemli bir yeri olan, Che Guevara’nın anıt mezarının olduğu, entellektüel düzeyi yüksek Küba kasabası Santa Clara’sız bir Küba gezisi çok eksik kalır.

Yüz yıldan fazla zamandır Villa Clara Senfoni Orkestrası Santa Clara meydanında halka bedava konser veriyor. İZLEYİN:

Santa Clara‘nın arka sokaklarında rastladığım bu çukulata tatlısı çocuğun evinde halı, bulaşık makinesi, perde, bilgisayar, DVD oynatıcı, çamaşır makinesi, cep telefonu, mikrodalga fırın, pilli oyuncaklar yok. Evinin kapısı boyasız. Hamburger, pizza, biftek yiyemez. Ama plastik kuşuyla mutlu. Çünkü devletin her gün bedava verdiği sütü içiyor, yemeği yiyor, istediği zaman ücretsiz satranç ve bale kursuna gidebiliyor. Kredi kartı borcunu ödeyemediği için eve asık suratla gelen bir baba ve işini kaybetme endişesiyle antidepresan içen bir anne tarafından büyütülmüyor. Hayatında hiç şiddet suçu, silah sesi, soygun, kapkaççı, tinerci görmedi. DÜNYADA 100 MİLYONDAN FAZLA SOKAK ÇOCUĞU VAR, VE BUNLARIN BİR TEKİ BİLE KÜBA’DA YAŞAMIYOR.

Küba’nın resmini yapabilir misiniz? Bence Küba’nın resmi salsa yapan genç kızlar, palmiyeli kumsallar değil. Santa Clara’nın en arka sokaklarında dolaşıyordum, kavurucu sıcak bir havada. Köhne bir sokakta kulağıma piyano sesi geldi. Bakalım Küba bu kez beni nasıl şaşırtacak diye usulca yaklaştım. O da ne? Konforsuz, boyasız bu mekanda, Kübalı çocuklar bale öğreniyor. Bence Küba’nın resmi bu. FOTOĞRAFTAKİ ÇOCUKLARIN HİÇBİRİNİN EVSİZ, TİNERCİ, AÇ ARKADAŞI YOK.

Santa Clara’dan oldukça ucuza Küba müzikleri içeren CD’ler aldım. Bu müzikler hem bana Küba seyahatimi yeniden yaşatıyor, hem de ilgilenen arkadaşlarıma güzel birer hediye oluyor.

Trinidad

Trinidad’da birkaç gün kalsam da şöhreti ölçüsünde beğenmedim.

Fidel’in Memleketi Holguin

Holguin pek turistik değil, birkaç gün geçirdim, değişiklik oldu. Yerel paranın geçtiği restoranda yemek yiyebilmek için kapıda epey sıra bekleniyor, ben de 1,5 saat bekledim. Pizza 25 Kuruş, spagetti 50 Kuruş.

Palma Soriano

Gelmeden önce iletişim kurabildiğim az sayıdaki Kübalılardan olan HospitalityClub üyesi Yaritza’nın evi Palma Soriano kasabasındaydı, hic otel, pansiyon, turist olmadığı için gittim ve kaldım. Küba’da halkın evinde bir yabancıyı misafir etmesi yasa dışı ama Yaritza “bizim ev kasabanın merkezinde değil, polisler görmez” diyerek beni ikna etti ve gittim, ilginç bir deneyim oldu. Önceki kasabada pansiyonumun sahibi Komünist Partiden bir kadındı, planımı anlatınca”hayır kalamazsın orada, yasal değil” dedi ama gittim yine de.

Pansiyonlar dışında bir sürü eve girdim. Eski, yoksul, köhne evler. Belki 40 yıldır boyanmamis, bakım yapılmamış evler.

Kübalıların içtiği purodan aldım, tanesi 5 Kuruş. Turistler için yapılan pahalı purolar bana uymaz, sokakta kaçak satılanlar ise çoğunlukla kötü. Gerçek Küba purosu, Küba halkının içtiği purodur bana göre.

Palma Soriano‘dan Santiago‘ya gitmek isteyince işin zorluğunu anladım. Otobüsler bu kasabada durmuyor. Halk yakıcı güneşin altında kuyrukta bekledikten sonra tıkış mıkış kamyonlara doluşuyor. Aşırı sıcak olmasaydı ben de öyle yapardım ama dayanılmazdı. Yaritza bir kaçak taksi ile anlaştı, adam beni 10 dolara denk gelen bir paraya götürmek üzere aldı. Polis yolcu taşıdığını görmesin diye arka camlar siyah kaplıydı, piştim içeride. Giderken bir kadın ile çocuğunu da aldı. Başlangıç seviyesinde İngilizce konuşabilen kadın cerrahmış, maaşının 20 dolar olduğunu söyledi, yol boyunca Küba hakkında konuştuk.

Santiago de Cuba ve Karnaval

Santiago’ya gelişimin zamanını iki önemli etkinliğe denk getirdim: 26 Temmuz Monkada Kışlası baskınının yıldönümü kutlamaları, ve Santiago Karnavalı.

9 gündür Santiago‘da mahalleli oldum, bakkalı, kafesi tanıdı artik. Dedikodulari bile öğrendim. Dün akşam komşu Cecilia geldi, ağlayarak su istedi, kocasıyla kavga etmiş. Geçen gün benim pansiyonun sahibi Deiva anlattı, yandaki kadın terasta 6 tane domuz besliyormuş, polise şikayet etmiş ama kadın mahalle devrim örgütünden olduğu için bir şey olmamış, zaten oğlu da hırsızmış, hapisten yeni çıkmış, Yohandro ile Liliana bir türlü parayı denkleştirip mutfağı fayans yaptıramadılar, Carmen’e de İspanya’daki yeğeninden para gelirse bahçeyi düzenliyecek, vs.

Gördüğünüz plastik veya metal dev bira kupalarından herkeste var. Tankerler bira getirip metal fıçılara aktarılıyor, ve gördüğünüz gibi kupanızı verip çok ucuza içiyorsunuz. Resimde görev başında durup bira içen polisi görüyorsunuz.

Dün komşuya yemeğe giderken 8 tane bira aldım, poşet yok. Şekilden şekile girdim onları taşırken kollarımda. Aslında poşet yok değil, devlet veriyor elbette, var ama şöyle oluyor: Markette çalışan yoldaş marketin poşetlerini çalıp manav yoldaşa tanesi 2,5 Kuruştan satıyor, manav yoldaş da tanesi 5 Kuruştan müşteri yoldaşına satiyor. Turist Alper de biraları taşırken kan ter icinde kalıyor. Yaşasın sosyalizm.

Tipik bir Küba yemeği. Arkadaşım Yoandro ile eşi beni evlerine yemeğe davet ettiler. Küba mutfağı zengin değil. Gördükleriniz en çok yenenler: avokado, yeşil muzdan yapılan tuzlu muz kızartması, altta solda olgun muzdan yapılan tatlı muz kızartması, siyah fasülyeli pilav ve tütsülenmiş domuz eti kızartması.

Arkadaşlarım Yoandro ve eşi evlerinde bana pişirdikleri eti buradan almamışlardır umarım.

Fidel Castro ve arkadaşlarının devrim sürecinin başlangıcı sayılan 26 Temmuz Moncada Kışlası saldırısının yıldönümü her yıl başka bir kentte özel kutlanıyor, bu yılki Santiago‘daydı, ki kışla da Santiago’da zaten. Sabahın dördünde kalkıp gittim, konuşmalar, devrim şarkıları, silahlı temsil, saygı duruşu, danslar. Baskınla ve Küba devrimi ile ilgili bu anma törenindeki neredeyse tek coşkulu kişi bendim diyebilirim. Akşam üzeri deRaul Castro konuştu buradan. İyi haber: Küba’nın turizm geliri %20 arttı. Kötü haber: önümüzdeki yıl aynı maaşlarla daha cok çalışmak zorundayız.

Küba’da hic otelde kalmadım, ev pansiyonları 15 ve 20 Dolar. Hemen hepsi düzgün, sade, rahat ve temiz. Evlerinde fazla oda olan ailelere devlet bir odasını pansiyon olarak çalıştırma yetkisi veriyor. Elbette gelir dağılımında eşitsizlik olmaması için alınan paranın çoğu devlete gidiyor.

Küba‘da her gördüğüm sıraya girdim, çünkü ucunda mutlaka yerel pesoyla satılan ucuz bişey çıkıyor. Dondurma sırası, lokanta sırası, sokak pizzası sırası, eczane sırası, at arabası sırası, habire sıra.

Santiago de Cuba‘da arkadaşlarım Yohandro ve eşi Liliana ile Las Americas restorana gittik. Bir gün önce ben girmeyi denemiştim ama şortluyum diye içeri sokmamışlardı, şortum bileklerime kadar olmasına rağmen. Kapıda epey sıra bekledik tabii. Papyonlu kapı sıra görevlileri ve garsonlar var, sortla ve askılı ile içeri girilmiyor. 3 porsiyon domuz ızgara, 3 porsiyon etli pilav, 3 adet kokteyl, 2 bira, 1 şişe kırmızı sarap, salata vs sonucu 7 Dolar (185 Peso) hesap geldi, 8 Dolar verdim. Gülmeyin, bir mühendis veya dokturun maaşının üçte biri bu hesap.

Bahsettiğim türde ucuz hesaplar sadece sınırlı sayıda yerel peso geçerli olan mekanlarda. Turist pesosugeçen yerlerde ise en ucuz kafede 3 Dolara, en lüks otelde 20 Dolara yemek yenebiliyor. Bazı bilgilerle Küba gezisi oldukça ucuza getirilebiliyor.

Yoksul insanlarin yüzünde stres görmedim, herkes rahat, her şey yavaş, kimsenin acelesi yok gibi.

Devletin 7 yaşına kadar her çocuğa günde 1 litre süt ve 7-14 arasındakilere bedava yoğurt verme politikası doğrultusunda Küba’da sığır eti yemek yasak. Erlinda ve ailesi beni yemeğe davet etti, “bugün senin için yasak bir şey yiyeceğiz” deyince “inek değil mi?” diye sordum, şaşırdılar bilmeme. Eee, dersimi çalışıp gittim Küba’ya. Aynı sokaktaki komşularını 1 gün önce ihbar üzerine polis basmış, inek eti buldukları için cezalandırmış.

Havana‘ya döndüm ve ertesi gün taksi bulamadığım için caddede bir otomobil çevirdim ve havaalanına geldim, Küba’da kaçak taksi çok yaygın. İndiğimde polis sorular sordu, “para vermedim, o benim arkadaşım” dedimse de bir başka polis o sirada benim garibanı tutukluyordu.

Kaçak taksim 1949 model.

 

Kaynak: Celebialper.com